„Wielki Post Wielka Muzyka” Filharmonia Narodowa

Przejdź do treści
„Wielki Post Wielka Muzyka”
Chór Filharmonii Narodowej, fot. Bartek Barczyk

W 1965 roku premierem Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej był Józef Cyrankiewicz; polscy biskupi wystosowali do biskupów niemieckich list-orędzie, które było milowym krokiem na drodze do pojednania po II wojnie światowej; w Londynie zmarł Winston Churchill; grupa The Beatles wypuściła album Help!, a Charles de Gaulle po raz drugi wygrał wybory prezydenckie we Francji. Krzysztof Penderecki miał wówczas 32 lata.

Pięć lat wcześniej napisał Tren – Ofiarom Hiroszimy. Sonoryzm, awangarda – te słowa opisują twórczość coraz bardziej znanego w świecie kompozytora. W tym momencie stacja Westdeutscher Rundfunk z Kolonii zamawia u niego dzieło dla uczczenia obchodów 700-lecia katedry w Münster. Penderecki jest młody i nieco… bezczelny. Bo jak inaczej wytłumaczyć sięgnięcie po gatunek, jakim jest pasja? Przez poprzednie 200 lat hasło pasja kojarzyło się jednoznacznie z niedoścignionymi wzorcami stworzonymi w XVIII wieku przez Jana Sebastiana Bacha. „Uświęconą tradycją formę wypełnił jednak zupełnie współczesną treścią”. Historię męki i śmierci Chrystusa (według narracji Łukasza Ewangelisty i uzupełnioną wielkopostnymi hymnami, psalmami i trenami) zawiera w monumentalnym oratorium na trzy głosy solowe, głos recytowany, trzy chóry mieszane, chór chłopięcy i wielką orkiestrę. Językiem tego utworu jest łacina. Gigantyczny chór komentuje wydarzenia, czasem z perspektywy bezpośrednich uczestników. Rola Ewangelisty (inaczej niż u Bacha) jest rolą aktorską, mówioną, czasem krzyczaną, nie wokalną. Krzyk pojawia się zresztą na kartach tej partytury wielokrotnie, za każdym razem przeszywając dusze odbiorców. Niezwykłe, niosące ukojenie jest zakończenie Pasji Psalmem 31 – In te, Domine, speravi (W Tobie, Panie, pokładamy nadzieję).

„Nie zależy mi na tym, jak «Pasja» zostanie określona, czy jest tradycjonalna, czy awangardowa. Dla mnie jest po prostu autentyczna. I to wystarczy.” Czy to wystarczy? To aż nadto.
 

źródło: filharmonia.opole.pl

Zamknij

Bartosz Michałowski

Ukończył z wyróżnieniem Wydział Dyrygentury Chóralnej Akademii Muzycznej im. Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu. W latach 1998–2005 był asystentem Stefana Stuligrosza i dyrygentem „Poznańskich Słowików” – Choru Chłopięcego i Męskiego Filharmonii Poznańskiej, z którym koncertował wielokrotnie, m.in. w Niemczech, we Francji, w Hiszpanii, Belgii, Szwecji, Austrii, Rosji i Japonii. Jest zwycięzcą IX Ogólnopolskiego Konkursu Dyrygentów Chóralnych w Poznaniu, w którym wyróżniono go również za świadomość pracy nad emisją głosu w zespole chóralnym. W 2015 roku otrzymał Orphée d’Or de l’Académie du Disque Lyrique w Paryżu oraz nominację do nagrody Fryderyk, którą został wyróżniony w 2020 roku za nagranie wraz z Chórem Filharmonii Narodowej opery Hagith Karola Szymanowskiego.

Otrzymał także dwie nominacje do International Classical Music Awards 2022. Założyciel, dyrektor artystyczny i dyrygent Poznańskiego Chóru Kameralnego. Pomysłodawca i dyrektor Ogólnopolskiego Konkursu Kompozytorskiego „Opus 966” oraz twórca warsztatów kompozytorskich dla dzieci i młodzieży „Pisz muzykę – to proste!”, a także współautor projektu „Obrazogranie” (Muzeum Narodowe w Poznaniu).

W czasie swojej dotychczasowej pracy z Chorem Filharmonii Narodowej poprowadził w siedzibie Filharmonii i poza nią kilkadziesiąt koncertów, m.in. Pieśni kurpiowskie Szymanowskiego, Msze Zoltana Kodálya i Aleksandra Grieczaninowa, Petite messe solennelle Gioachina Rossiniego, Mszę „Koronacyjną” i Requiem Wolfganga Amadeusa Mozarta, oratoria Paulus Felixa Mendelssohna‑Bartholdy’ego, Mesjasz Georga Friedricha Händla, Chrystus na Górze Oliwnej Ludwiga van Beethovena oraz Litanie ostrobramskie Stanisława Moniuszki. Przygotował zespół do prawykonania opery sakralnej Mojżesz Antona Rubinsteina (dyr. Michaił Jurowski), wykonania i premierowego nagrania opery Paria Moniuszki we włoskiej wersji językowej oraz do kilkudziesięciu koncertów wokalno-instrumentalnych Choru i Orkiestry Filharmonii Narodowej, współpracując z tak znakomitymi dyrygentami, jak m.in. Andrzej Boreyko, Ton Koopman, Christoph König, Matthew Halls, Martin Haselböck, Jacek Kaspszyk i Krzysztof Penderecki.

Artysta zapraszany jest do udziału w słynnych festiwalach, takich jak Schleswig-Holstein Musik Festival czy Wielkanocny Festiwal Ludwiga van Beethovena. Regularnie współpracuje z renomowanymi instytucjami i orkiestrami. Ma w swym dorobku liczne prawykonania.

Równolegle z aktywną działalnością dyrygencką przez wiele lat doskonalił umiejętności i wiedzę z zakresu emisji głosu – ukończył kursy mistrzowskie prowadzone przez Poppy Holden (Wielka Brytania), Christiana Elsnera (Niemcy) i Józefa Fraksteina (Polska). Jest wykładowcą Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie (ma stopień doktora).

 

[2023]