Koncert nadzwyczajny Filharmonia Narodowa

Przejdź do treści
Koncert nadzwyczajny
Jakub Józef Orliński, fot. Jiyang Chen

Na początku swojej kariery Christoph Willibald Gluck chętnie korzystał z konwencjonalnych tekstów najsławniejszego librecisty epoki, Pietra Metastiasia. Przełomem okazało się spotkanie z Ranierim de’Calzabigim (początkowo jednym z epigonów, później zaś – krytyków idiomu metastazjańskiego). Ów Włoch, długo działający w Paryżu i zafascynowany nowymi oświeceniowymi prądami, uważał styl obrosłej konwencjami dramma per musica za nienaturalny, nieoddający prawdziwej ekspresji uczuć. Za nieracjonalne uznawał mechaniczne powtórzenia da capo, krytykował pustą wirtuozerię ówczesnych gwiazd sceny. Pierwszym owocem ich operowej współpracy (po balecie Don Juan, 1761) była opera Orfeo ed Euridice wystawiona w wiedeńskim Burgtheater w 1762. Dzieło to dołączyło do długiego szeregu wspaniałych umuzycznień mitu orfickiego, obecnego w operze od samego jej florenckiego zarania na przełomie XVI i XVII wieku. W rolę Orfeusza wcielił się sławny kastrat Gaetano Guadagni, pierwszą zaś Eurydyką była Lucia Clavereau. Orfeo ed Euridice była formą tzw. azione teatrale, prezentowaną z założenia kameralnie, w skromnej inscenizacji, przeznaczoną raczej do prywatnych wykonań. Innowacje Glucka i jego librecisty wyrażały się w przełamaniu dominacji arii da capo na rzecz struktur stroficznych i rondowych, preferowaniu sylabicznej deklamacji tekstu, rezygnacji z recytatywu secco na rzecz ekspresyjnego accompagnato, ponadto w swobodnych, dalekich od schematyzmu następstwach różnych form muzycznej narracji, koncypowanych integralnymi scenami, nie zaś rozwijanych wokół statycznych arii. Dzieło wiele zawdzięcza stylowi francuskiemu, toteż łatwa i naturalna okazała się jego poszerzona (zwłaszcza o sceny baletowe) francuska adaptacja, która zachwyciła paryżan w roku 1774 i cieszyła się odtąd także wielką popularnością, z czasem nawet większą niż wariant pierwotny.

 

Piotr Maculewicz

Na koncert zaprasza Fundacja PZU - Partner Filharmonii Narodowej
Zamknij

Stefan Plewniak

Dyrygent, skrzypek i producent muzyczny. Pierwszy dyrygent Orchestre de l’Opera Royale Versailles i były kierownik muzyczny Warszawskiej Opery Kameralnej. Założyciel i dyrektor muzyczny zespołów: Il Giardino d’Amore, Cappella dell’Ospedale della Pieta Venezia oraz The FeelHarmony Symphony Orchestra. Współpracuje z NOR59 String Institute w Oslo.

Z jego inicjatywy powstała wytwórnia Ëvoe Records, pod jej szyldem został wydany m.in. album z muzyką Antonia Vivaldiego Carnevale di Venezia, w którym wzięli udział: Natalia Kawałek, Jakub Józef Orliński i Miriam Albano i Cappella dell’Ospedale della Pieta Venezia pod dyrekcją Stefana Plewniaka. W 2021 roku z Orchestre de l’Opéra Royal Versailles artysta zarejestrował kilka płyt, m.in: Giulietta ed Romeo Niccolo Antonia Zingarellego, Les 3 contre-ténors: le concours de virtuosité des castrats (Valer Sabadus, Filippo Mineccia i Samuel Marino), 12 Concerti di Parigi Vivaldiego.

W tym samym roku nagrał również płytę Scylla ed Glaucus Jeana-Marie Leclaira z udziałem takich solistów, jak Mathias Vidal, Chiara Skerath, Florie Valiquette, Victor Sicard; Cécile Achille, Lili Aymonino (orkiestra i chór Il Giardino d’Amore). Ma na swoim koncie nagrania z muzyką polską The Heart of Europe.

W ostatnich latach Stefan Plewniak poprowadził takie opery, jak Castor ed Pollux Jeana-Philippe’a Rameau, Orfeusz i Eurydyka Christopha Willibalda Glucka (Warszawska Opera Kameralna), Czarodziejski flet Wolfganga Amadeusa Mozarta (Studio Operowe w Oslo) oraz Carmen Georges’a Bizeta podczas tournée w Norwegii.

Występował na licznych festiwalach, m.in. XXIX Międzynarodowym Festiwalu Mozartowskim w Warszawie, Mayshad Festival w Marrakeszu, Actus Humanus w Gdańsku. W sezonie 2016–2017 odbył trasę koncertową z Il Giardino d’Amore po Chinach (Pekin, Wuhan).

Jako solista i koncertmistrz podziwiany był w wielu centrach muzycznych, m.in. w Carnegie Hall w Nowym Jorku, Mozarteum w Salzburgu. Prowadzi mistrzowskie kursy skrzypcowe w Stanach Zjednoczonych (Chicago, Nowy Jork, San Diego) i Norwegii.

 

[2023]